اگر از مصاحبه برای گردآوری دادههای خود استفاده میکنید، بایستی توضیح دهید که سوالات آن را بر اساس چه تکنیکی تنظیم نمودهاید. همچنین، بایستی ارتباط بین سوالات تحقیق و سوالات مصاحبه روشن شود. برای هر سوال تحقیق قاعدتا باید چند سوال مصاحبه داشته باشید. ولی بایستی معلوم شود که برای هر سوال تحقیق، کدام سوالات مصاحبه را طرح کردهاید. دو تکنیک معتبر و رایج (تکنیک STAR و تکنیک ۵W1H) در طراحی سوالات مصاحبه مطرح هستند.
اگر ابزار شما پرسشنامه بود، علت انتخاب آن را به عنوان ابزار پژوهش توضیح دهید. چگونگی ساخت پرسشنامه را به خوبی توضیح دهید. به عبارت دیگر، بایستی خیلی دقیق بنویسید که چگونه پرسشنامه ساخته شده است. چگونه گزارههای آن را طبقهبندی کردهاید. آیا همه سوالات مستقیم بودهاند یا سوالات معکوس نیز داشتهاید. روش تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه چگونه تنظیم شده است.
اگر از مشاهده طبیعی برای گردآوری دادههای خود استفاده میکنید، همانند مصاحبه، بایستی پروتکل مناسبی را تنظیم نمایید. پروتکل مشاهده نیز در دو نوعِ باز-پاسخ و ساختارمند ارائه میشود. می توان هر دو نوع را نیز در یک مطالعه بکار گرفت. برای تنظیم پروتکل باز-پاسخ، محقق به گردآوری یادداشتهای توصیفی و تاملی می پردازد. منظور از یادداشتهای توصیفی، توصیف محیط فیزیکی، فعالیتها، تعاملات و هر آنچه در طی فرایند اتفاق میافتد، است. یادداشتهای تاملی نیز، ثبت افکار، احساسات و واکنشهای مشاهدهگر از ان وضعیت اشاره دارد. اما در تنظیم پروتکل ساختارمند برای انجام مشاهده طبیعی، محقق میتواند آیتمهایی را از ادبیات پژوهش خود استخراج نماید و گزارههای پروتکل را طراحی کند. سپس بر پایه نظر متخصصان، روایی آن را تایید کند. البته نمونههای استاندارد هم وجود دارند که در ادامه به پیوست ارائه شده است. لطفا برای اطلاعات بیشتر از مشاهده طبیعی و همچنین نحوه تحلیل دادههای حاصل از آن، به Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches از جان.دبلیو. کرسول مراجعه بفرمایید.